Diagnoza warunków hydroklimatycznych oraz zmian klimatu w powiatach obszaru wsparcia
Jedną z najistotniejszych kwestii związanych ze środowiskiem naturalnym w ostatnich latach są zmiany klimatu. Ich zakres, przebieg, scenariusze, a przede wszystkim przyczyny są przedmiotem sporów już nie tylko naukowców, ale i polityków oraz organów administracyjnych. Do najważniejszych problemów wynikających z obserwowanych i prognozowanych zmian klimatu należą m.in. określenie stopnia zmian klimatu w przyszłości oraz jakie działania mogą przyczynić się do ich zmniejszenia. W skali lokalnej znacznie istotniejsze wydają się być jednak kwestie dotyczące adaptacji do zmian klimatu. Niezależnie od przyjętego scenariusza, zmiany klimatu mogą w przyszłości znaleźć odzwierciedlenie w funkcjonowaniu wielu sektorów społeczno-ekonomicznych.
Charakterystyka warunków hydroklimatycznych regionu pogranicza polsko-saksońskiego została opracowana przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy w oparciu o dane z sieci stacji meteorologicznych IMGW-PIB (Polska) i DWD (Saksonia). Dane obejmowały lata 1971-2015 i dotyczyły takich elementów i zjawisk meteorologicznych jak: temperatura powietrza, opady atmosferyczne, pokrywa śnieżna, prędkość wiatru oraz burze atmosferyczne. Ponadto, w analizach wykorzystano również dane z projekcji klimatycznych do 2100 r., opracowanych dla regionu wsparcia w ramach projektów KLAPS i NEYMO. Podsumowanie przeprowadzonych analiz zawiera publikacja pt. „Zmiany klimatu w obszarze wsparcia”, z którą zainteresowane osoby mogą zapoznać się na stronie projektu (Rys. 1, 2).
Rys. 1. Publikacja „Zmiany klimatu w obszarze wsparcia”.
Rys. 2. Rozkład przestrzenny średniej rocznej sumy opadów atmosferycznych w regionie wsparcia dla lat 1971-2015.
Wykonane analizy pokazały, że już aktualnie obserwujemy znaczący wzrost temperatury powietrza w obszarze pogranicza polsko-saksońskiego i m. in. wzrost częstości występowania dni upalnych i gorących. W odniesieniu do opadów atmosferycznych nie jednolitych tendencji, ale należy jednak podkreślić, że na części obszaru notowana jest tendencja spadkowa sum opadów przy równoczesnym wzroście opadów silnych i liczby dni bez opadów.
Aktualnie występujące tendencje w większości znajdują odzwierciedlenie również w prognozach zmian klimatu do końca XXI w. Wszystkie rozpatrywane scenariusze zmian klimatu sugerują dalszy wzrost temperatury w przyszłości. W przypadku projekcji dotyczących opadów atmosferycznych przewidywany jest spadek ilości i częstości występowania opadów, co przy wzroście częstości opadów silnych i dni bez opadów wskazuje, że w przyszłości może nastąpić wzrost liczby przypadków zdarzeń ekstremalnych, związanych zarówno z występowaniem deszczy nawalnych, jak i okresów bezopadowych. W połączeniu ze spodziewanym wzrostem temperatury powietrza spadek częstości opadów może przyczynić się do intensyfikacji zjawiska suszy.