TRANSGEA - Transgraniczna współpraca w zakresie lokalnych działań adaptacyjnych do zmian klimatu

Opracowanie metodyki oceny wrażliwości obszaru transgranicznego na zmiany klimatyczne wraz z wizualizacją w postaci mapy wrażliwości

Rys. 1. Mapa obszaru wsparcia Programu Współpracy INTERREG Polska-Saksonia 2014-2020.

Działania projektu TRANSGEA wspierają zrównoważony rozwój regionu transgranicznego pogranicza polsko-saksońskiego wraz z efektywnym funkcjonowaniem mieszkańców obszaru wsparcia (Rys. 1), z jednoczesnym poszanowaniem środowiska przyrodniczego w warunkach zmieniającego się klimatu. W realizowanym projekcie planowana jest realizacja różnorodnych działań o charakterze łagodzącym i adaptacyjnym. Krokiem do wskazania odpowiednich (dostosowanych) działań jest określenie wrażliwości. Jednym z działań realizowanych w TRANSGEII jest stworzenie mapy wrażliwości. Przez wrażliwość rozumiany jest stopień w jakim sektor zareaguje na zmiany klimatu, których skutki mogą być w pewnych aspektach zarówno niekorzystne jak i korzystne. Wpływ zmiany klimatu może być bezpośredni (np. zmiana wielkości plonów w rolnictwie wynikająca ze zmian warunków termicznych lub opadowych) lub pośredni (np. szkody spowodowane częstszym występowaniem powodzi nawalnych).

Prace w tym zadaniu polegały na zidentyfikowaniu stresorów, czyli zjawisk klimatycznych oddziaływujących na transgraniczny obszar polsko-saksoński. Zjawiska te pogrupowano na odnoszące się do termiki, opadów oraz wiatru i burz (Rys. 2).

Rys. 2. Grupy stresorów wyznaczonych w analizie wrażliwości.

W celu opracowania metodyki wrażliwości wyznaczono sektory, czyli wydzielone części funkcjonalne terenu wyróżnione zarówno w przestrzeni, jak i ze względu na określony typ aktywności społeczno-gospodarczej lub specyficzne problemy (Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020). Badano potencjalny i bezpośredni wpływ oddziaływania stresorów na sektory obszaru wsparcia programu PL-SN 2014-2020.

Najwięcej pracy poświecono na opracowanie baz danych przestrzennych opisujących sektory transgranicznego obszaru polsko-saksońskiego. W opracowanych mapach wrażliwości wykorzystano zarówno bazy danych przestrzennych o zasięgu europejskim Europejskiej Agencji Środowiska, polskie i niemieckie bazy danych przestrzennych oraz dane z polskiej i saksońskiej bazy danych statystycznych. W celu wykonania map wrażliwości pozyskane dane poddane były różnym analizom przestrzennym, czego wynikiem są mapy opisujące poszczególne sektory transgranicznego obszaru Polski i Saksonii (Rys. 3, 4, 5, 6).

Publikacja ostatecznej mapy wrażliwości jest planowana na rok 2020.

Rys. 3. Udział [%] grup wrażliwych ludności w populacji ogółem w gminach obszaru wsparcia.

Rys. 4. Lokalizacja terenów leśnych oraz udział [%] powierzchni lasów w gminach obszaru wsparcia.

Rys. 5. Gęstość dróg na terenie obszaru wsparcia. Rys. 6. Obszary Natura 2000 w obszarze wsparcia.